|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Οι απαιτήσεις των παιδειών και των εφήβων
Τα παιδιά θα πρέπει να προσλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (ενέργεια, βιταμίνες και ανόργανα θρεπτικά συστατικά) έτσι ώστε να μην υπάρχει η πιθανότητα εμφάνισης δυσμενών επιπτώσεων στην ανάπτυξη και στην υγεία των παιδειών[1].
Παρακάτω θα αναφερθούν οι απαιτήσεις των παιδιών και εφήβων σε μακροθρεπτικά συστατικά (Ενέργεια, Λίπη, Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες) και οι απαιτήσεις κάποιων θρεπτικών συστατικών.
Ποιες είναι οι ενεργειακές |
απαιτήσεις των παιδιών;
|
Οι ενεργειακές απαιτήσεις λόγο της ανάπτυξης των παιδειών είναι ιδιαίτερα αυξημένες σε σχέση με το βάρος τους, αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδεία της παιδικής ηλικίας θα πρέπει η ενεργειακή πρόσληψη τους να είναι μεγαλύτερη ενός ενήλικα. Π.χ. ένα αγόρι 10 χρονών με καθιστική φυσική δραστηριότητα έχει περίπου 1800 kcal ενώ ένας ενήλικας με την ίδια δραστηριότητα έχει περίπου 2000-2200 kcal. Μόνο κατά την εφηβική ηλικία βλέπουμε ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις τους μπορούν να ξεπερνούν τις θερμιδικές προσλήψεις ενός ενήλικα.
Η συνολική ημερήσια απαίτηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως την ηλικία, το φύλο, την ανάπτυξη, το ύψος, το βάρος και την φυσική δραστηριότητα.
Στο παρακάτω πίνακα[2] βλέπουμε μία εκτίμηση των ενεργειακών απαιτήσεων* για κάθε ηλικία με τα αντίστοιχα τρία επίπεδα φυσικής δραστηριότητας.
Ηλικία |
Καθιστική ** (Θήλυ) |
Μέτρια δραστ. *** (Θήλυ) |
Μεγάλη δραστ. **** (Θήλυ)
|
Καθιστική ** (άρρεν) |
Μέτρια δραστ. *** (άρρεν) |
Μεγάλη δραστ. **** (άρρεν) |
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
|
1200
1400
1400
1400
1600
1600
1800
1800
2000
2000
2200
2400
2400
2400
|
1400
1600
1600
1600
1800
1800
2000
2200
2200
2400
2600
2800
2800
2800
|
1600
1800
1800
2000
2000
2200
2200
2400
2600
2800
3000
3200
3200
3200
|
1200
1200
1200
1400
1400
1400
1600
1600
1600
1800
1800
1800
1800
1800
|
1400
1400
1600
1600
1600
1800
1800
2000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
|
1600
1600
1800
1800
1800
2000
2000
2200
2200
2400
2400
2400
2400
2400
|
*Τα επίπεδα αυτά βασίζονται σε εκτιμήσεις των αναγκών ενέργειας από την έκθεση για τις Συνιστώμενες ημερήσιες προσλήψεις του Ινστιτούτο Ιατρικής το 2002, υπολογιζόμενα με βάση το φύλο, την ηλικία και το επίπεδο δραστηριότητας σε άτομα με συγκεκριμένο μέγεθος αναφοράς. ¨Μέγεθος αναφοράς ¨,με βάση του IOM, είναι το μεσαίο βάρος και το μεσαίο ύψος για ηλικίες μέχρι 18 χρονών.
** Η καθιστική δραστηριότητα περιλαμβάνει ένα απλό τρόπο ζωής με μια ελαφριά σωματική δραστηριότητα.
***Η μέτρια δραστηριότητα περιλαμβάνει εκτός της καθημερινής ελαφριάς σωματικής δραστηριότητας και σωματική άσκηση που ισοδυναμεί με περπάτημα 2,5 έως 5 χιλιόμετρα με ταχύτητα 5-6,5 km/h
**** Η δραστήρια περιλαμβάνει εκτός της καθημερινής ελαφριάς δραστηριότητας και περπάτημα 5 χιλιομέτρων με ταχύτητα
|
Ποιες είναι οι απαιτήσεις |
των παιδιών σε νερό; |
Το συνολικό νερό που προσλαμβάνουμε αποτελείται από τα υγρά (νερό και αφεψήματα) και το νερό που περιέχεται στα τρόφιμα. Οι ανάγκες σε νερό ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα την φυσική δραστηριότητα, καύσωνα κ.α.
Η EFSA λαμβάνοντας υπόψη μία μέση φυσική δραστηριότητα και μέτριες θερμοκρασίες περιβάλλοντος καθόρισε της διαιτητικές τιμές αναφοράς (DRV) για την πρόσληψη του συνολικού νερού (από τα προσλαμβανόμενα υγρά και το νερό των τροφίμων) []:
- τα αγόρια και κορίτσια ηλικίας 4-8 χρονών θα πρέπει να προσλαμβάνουν 1600ml ημερησίως
- τα αγόρια ηλικίας 9-13 χρονών θα πρέπει να προσλαμβάνουν 2100ml ημερησίως, ενώ τα κορίτσια της ίδιας ηλικίας θα πρέπει να προσλαμβάνουν 1900ml ημερησίως
- οι έφηβοι πάνω από 14 χρονών θα πρέπει να προσλαμβάνουν την ίδια ποσότητα νερού όπως οι ενήλικες, δηλαδή για άνδρα ενήλικα είναι 2,5 λίτρα ημερησίως και για ενήλικες γυναίκες είναι τα 2 λίτρα ημερησίως
|
Ποιες είναι οι απαιτήσεις |
των παιδιών σε υδατάνθρακες;
|
Τους υδατάνθρακες τους αποτελούν τα σάκχαρα, το άμυλο και οι φυτικές ίνες. Το Ινστιτούτο της Ιατρικής(IOM)[2] καθώς και η EFSA συστήνουν οι υδατάνθρακες τις διατροφής μας να αποτελούν το 45-65% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας. Η IOM συστήνει για τους υδατάνθρακες RDA 130γρ (για ηλικίες >1 έτους) που απαιτείται από τον εγκέφαλο μας, ακόμη συστήνει η πρόσληψη των σακχάρων(π.χ. από γλυκά, μαρμελάδες, ζάχαρη) δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 25% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας.
Για τις φυτικές ίνες η ΙΟΜ συστήνει (ΑΙ) μία μέση ημερήσια πρόσληψη 14γρ ανά 1000kcal.[2]
Η ημερήσιες συνιστώμενες προσλήψεις Υδατανθράκων[2]
Ηλικία |
Υδατάνθρακες σε % συνολικής ενέργειας |
RDA υδατανθράκων ΙΟΜ |
Φυτικές Ίνες* |
Θήλυ
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
45-65%
45-65%
45-65%
|
130
130
130
|
17γρ
22γρ
25γρ
|
Άρρεν
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
45-65%
45-65%
45-65%
|
130
130
130
|
20γρ
25γρ
31γρ
|
*14γρ ανά 1000 kcal.
|
σε πρωτεΐνες;
|
Οι πρωτεΐνες είναι λειτουργικά και δομικά συστατικά κάθε κυττάρου του σώματος. Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από αμινοξέα, εννιά απο τα αμινοξέα είναι απαραίτητα στον οργανισμό και πρέπει να τα προσλαμβάνει, επειδή δεν μπορεί να τα συνθέσει. Η ποιότητα των πρωτεϊνών είναι συνυφασμένη με την ικανότητα να παρέχει στον οργανισμό άζωτο και αμινοξέα που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη, τη συντήρηση και την επισκευή.
Οι πρωτεΐνες μπορεί να είναι φυτικής και ζωικής προέλευσης. Οι πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης έχουν υψηλότερη βιολογική αξία και απορροφητικότητα από ότι οι πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης.
Οι ανάγκες των παιδιών σε πρωτεΐνες είναι υψηλές λόγο της ανάπτυξης τους. Επομένως θα ήταν καλό τα παιδιά να προσλαμβάνουν μαζί φυτικές και ζωικές πρωτεΐνες, επειδή έτσι θα έχουμε καλύτερη αλληλοσυμπλήρωση των διαθέσιμων αμινοξέων ώστε να μπορεί να επιτευχθεί μία υψηλότερη βιολογική αξία. Τα παιδιά λόγο της ανάπτυξης έχουν υψηλές απαιτήσεις σε πρωτεΐνες (αμινοξέα).
Οι συνιστώμενες ημερήσιες απαιτήσεις (RDA) πρωτεϊνών στην παιδική ηλικία [4] είναι:
Ηλικία |
Πρωτεΐνες(g/ημέρα)* |
Θήλυ
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
19
46
46
|
Άρρεν
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
19
34
46
|
|
Ποιες είναι οι απαιτήσεις |
των παιδιών σε λίπη;
|
Τα παιδιά χρειάζονται και λίπη για την ανάπτυξη τους. Σύμφωνα με την ΙΟΜ[2] για τα παιδιά ηλικίας >3χρονών τα λίπη θα πρέπει να αποτελούν το 25-35% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας. Ακόμη συστήνει όσο το δυνατών τον περιορισμό των προσλαμβανόμενων κορεσμένων λιπαρών με μέγιστο αυτών το 10% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας, και η ημερήσια πρόσληψη της χοληστερόλης να είναι μικρότερη των 300mg.
Στο παρακάτω πίνακα βλέπουμε τις επαρκείς προσλήψεις (AI) κάποιων απαραίτητων λιπαρών οξέων[2]
Ηλικία |
Λινολενικό οξύ |
α-λινελαϊκό οξύ |
Θήλυ
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
10g(5-10% kcal)
10g(5-10% kcal)
11g(5-10% kcal)
|
0,9g(0,6-1,2% kcal)
1,0g(0,6-1,2% kcal)
1,1g(0,6-1,2% kcal)
|
Άρρεν
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
10g(5-10% kcal)
12g(5-10% kcal)
16g(5-10% kcal)
|
0,9g(0,6-1,2% kcal)
1,2g(0,6-1,2% kcal)
1,6g(0,6-1,2% kcal)
|
|
Ποιες είναι οι απαιτήσεις |
σε ασβέστιο των παιδιών;
|
Τα παιδιά έχουν αυξημένες ανάγκες σε ασβέστιο λόγο της ανάπτυξης τους. Για γερά κόκκαλα χρειάζονται ασβέστιο, βιταμίνη D και φυσική άσκηση. Τα άτομα που καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες ασβεστίου και βιταμίνης D απολαμβάνουν καλύτερη γενική υγεία των οστών, και αυτό γιατί από νωρίς επιτυγχάνεται η μέγιστη οστική πυκνότητα ενώ παράλληλα μειώνεται η πιθανότητα να υπάρξει μείωση της οστικής πυκνότητας στην διάρκεια της ζωή του[5].
Ηλικία |
Ασβέστιο (ΑΙ) |
Θήλυ
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
800
1300
1300
|
Άρρεν
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
800
1300
1300
|
Πηγές ασβεστίου:
Για παιδιά 4-8 χρονών η πρόσληψη 2 ποτηριών(το ένα ποτήρι 300ml):
- ημιαποβουτυρωμένου γάλακτος προσφέρουν 720mg Ασβέστιο για 300kcal προσλαμβανόμενης ενέργειας[6]
-αποβουτυρωμένου γάλακτος προσφέρουν 732mg Ασβέστιο για 204kcal προσλαμβανόμενης ενέργειας [6]
Για παιδιά 9-18 χρονών η πρόσληψη 3 ποτηριών(300ml):
-ημι-αποβουτυρωμένου γάλακτος προσφέρουν 1080mg Ασβέστιο για 450kcal προσλαμβανόμενης ενέργειας [6]
-αποβουτυρωμένου γάλακτος προσφέρουν 1098mg Ασβέστιο για 306kcal προσλαμβανόμενης ενέργειας [6]
Θα πρέπει να αξιολογούμε και τις προσλαμβανόμενες θερμίδες σε σχέση με την ποσότητα που μας προσφέρουν σε ασβέστιο, επειδή μπορεί να καλυφθούν εύκολα αυτές και έτσι να προκαλέσουμε μία μείωση της πρόσληψης άλλων απαραίτητων θρεπτικών συστατικών λόγου κάλυψης αυτών.
Άλλες καλές πηγές ασβεστίου φαίνονται στο παρακάτω πίνακα[6]:
Τρόφιμα |
Ποσότητα ασβεστίου |
Λάχανο (100γρ)
Μπάμιες βραστές (200γρ)
Σπανάκι σουφλέ (200γρ)
Φασόλια σόγιας βραστά (100γρ)
Φασόλια άσπρα βραστά (100γρ)
Μπρόκολο, βρασμένο (100γρ)
|
135mg
154mg
330mg
102mg
90mg
40mg
|
Γάλα ημιαποβουτυρωμένο (1ποτήρι=300ml)
Γάλα αποβουτυρωμένο(1ποτήρι=300ml)
Τυρί swiss (30γρ)
Τυρί provolone (30γρ)
Τυρί mozzarella (30γρ)
Τυρί φέτα (30γρ)
Γιαούρτι (200g)
|
360mg
366mg
237mg
227mg
152mg
148mg
242mg
|
Δημητριακά(30γρ)
Ψωμί άσπρο(30γρ)
|
2-200mg
32mg
|
Αμύγδαλα(20γρ) |
53mg |
|
Οι απαιτήσεις των παιδιών |
σε σίδηρο |
Τα παιδιά λόγο της ανάπτυξης και τις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε σίδηρο κυρίως λόγο της αύξησης του όγκου αίματος (αιμογλουβίνη),της αύξησης της μυϊκής μάζας (μυογλουβίνη), την απώλεια των κοριτσιών αίματος λόγο της έμμηνος ρύσης κ.α. Η έλλειψη του σιδήρου (συγκεκριμένα η σιδηροπενική αναιμία) είναι από τις πιο συχνότερες ελλείψεις των θρεπτικών συστατικών [7] και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ελλείψεις στον κόσμο [8]. Η ανεπάρκεια σιδήρου βλάπτει τη γνωστική ανάπτυξη των παιδειών από τη βρεφική ηλικία έως την εφηβική ηλικία[β]. Ακόμη η έλλειψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα του αποθηκευμένου σιδήρου στον οργανισμό και στην εμφάνιση ασθενειών (όπως αναιμία κ.α.).
Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται η ημερήσιες απαιτήσεις των παιδιών σε σίδηρο[2]
Ηλικία |
Σίδηρος (RDA) |
Θήλυ
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
10mg
8mg
15mg
|
Άρρεν
4-8χρονών
9-13χρονών
14-18 χρονών
|
10mg
8mg
11mg
|
Στον πίνακα με τις τιμές φαίνετε ότι οι απαιτήσεις των παιδιών είναι αυξημένες στις περιόδους που έχουμε την ραγδαία ανάπτυξη τους.
Η διατροφική έλλειψη σιδήρου προκύπτει όταν οι φυσιολογικές απαιτήσεις δεν μπορούν να καλυφθούν από το απορροφημένο σίδηρο της διατροφής. Σίδηρος υπάρχει στα τρόφιμα ζωικής (αιμικός σίδηρος) και φυτικής προέλευσης (μη-αιμικός σίδηρος), ο σίδηρος ζωικής προέλευσης σε σχέση με τον σίδηρο φυτικής προέλευσης απορροφάτε σε μεγαλύτερο ποσοστό από τον ανθρώπινο οργανισμό. Μπορείτε να δείτε περισσότερα για την απορρόφηση και πηγές σίδηρος.
|
Πηγές:
[1]EU Scientific Commitee Food. Tolerable upper intake levels for vitamins and minerals. Accessed 5/10/2011via http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out80_en.html
[2]CDC (Center for Disease Control and PreventionReport). Report of the Dietary Guidelines Advisory Committee on the Dietary Guidelines for Americans, 2010. Morbidity and Mortality Weekly Report. Vol. 60/ No. 5, accessed 23 September 2011. pp.21 via http://www.cnpp.usda.gov/Publications/DietaryGuidelines/2010/DGAC/Report/2010DGACReport-camera-ready-Jan11-11.pdf
[3]EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA); Scientific Opinion on Dietary reference values for water. EFSA Journal 2010; 8(3):1459. Access 5/10/2011 via http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/doc/1459.pdf
[4]Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids (2002/2005); Dietary Reference Intakes for Water, Potassium, Sodium, Chloride, and Sulfate(2005). accessed 5/10/2011 via http://www.nap.edu/openbook.php?record_id=10490&page=1324
[5]US Department of Health and Human Services. Bone health and osteoporosis: A report of the Surgeon General. Washington, DC; 2004 accessed via http://www.surgeongeneral.gov/library/bonehealth/chapter_6.html#TheEvidenceSupportingtheEffectofCalciumandVitaminDonBone
[6]USDA Nutrient Database for Standard Reference [database on the Internet]. U.S. Department of Agriculture (US); [release 24], 2011. Available from: http://www.ars.usda.gov/main/site_main.htm?modecode=12-35-45-00
[7]J.R. Hunt. Iron. Encyclopedia of Human Nutrition (Second Edition), Pages 82-89
[8]WHO/UNICEF/UNUIron Deficiency Anemia Assessment, Prevention, and Control, World Health Organization, Geneva (2001). Accessed via http://whqlibdoc.who.int/hq/2001/WHO_NHD_01.3.pdf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|